1.1.1. OER, MOOC, MC w UE i na świecie
Koncepcje mikropoświadczeń nie są z pewnością niczym nowym. Krótkie kursy i małe jednostki edukacyjne, w tym certyfikaty, są oferowane przez różnych dostawców od lat. Większość z nich koncentrowała się na działaniach informacyjnych i ustawicznym rozwoju zawodowym w celu szkolenia wykwalifikowanych specjalistów i pracowników. Niektóre zawody wymagają ciągłego szkolenia i podnoszenia kwalifikacji ze względów jakościowych i bezpieczeństwa (np. w karierze medycznej). W porównaniu z makropoświadczeniami, takimi jak pełne studia lub programy kwalifikacyjne, mikropoświadczenia mogą być narzędziem do zmniejszania i skracania dłuższych programów nauczania w celu zwiększenia elastyczności, zwinności i różnorodności.
W Unii Europejskiej idee cyfrowego nauczania i uczenia się wyewoluowały z koncepcji otwartych zasobów edukacyjnych (OZE), a także z wdrożenia masowych otwartych kursów online (MOOC), koncentrując się na ogromnym potencjale segmentowanych cyfrowych możliwości uczenia się pod względem niestacjonarnego uczestnictwa uczniów. Rok 2018 był już rokiem stopni opartych na MOOC (np. Wyświetlanych na platformach takich jak Class Central https://www.classcentral.com/). Jednak zróżnicowanie w ramach poświadczeń i między nimi nie zaspokajało potrzeb i pomysłów osób uczących się, uniwersytetów i rynku pracy.
W związku z tym Europejskie Konsorcjum MOOC (EMC) opracowało System Opisu Mikropoświadczeń (ang. CMF), zapewniające spójny standard wspierania uczenia się przez całe życie. Ta zgodna z Bolonią koncepcja jest zintegrowana z europejskimi ramami kwalifikacji (EQF), obowiązującymi w szkolnictwie wyższym (HE), a także w kształceniu zawodowym i zawodowym (VET). Zmiana ukierunkowania na efekty uczenia się wspiera racjonalne dopasowanie potrzeb rynku pracy (w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji) do przepisów dotyczących kształcenia i szkolenia. Dzięki tak szerokiemu podejściu System Opisu Mikropoświadczeń CMF ułatwia walidację mikrokropoświadczeń w uczeniu się pozaformalnym i nieformalnym. Wspiera również transfer i wykorzystanie kwalifikacji w różnych krajowych systemach kształcenia i szkolenia w celu budowania kompetencji zgodnie z Europejską agendą umiejętności.
W innych częściach świata można zaobserwować znacznie więcej działań, być może ze względu na fakt, że edukacja jest bardzo ważnym aspektem, nie tylko społecznym, ale także ekonomicznym. Stany Zjednoczone i Australia znajdują się w czołówce rynku. Wiele nowych rozwiązań było i nadal jest pilotowanych, wspieranych i ocenianych przez studia akademickie.
W kilku projektach UE omówiono wykorzystanie i cechy mikropoświadczeń. W sprawozdaniu końcowym „A European Approach to Micro-Credentials” (2020) podsumowano wyniki: https://education.ec.europa.eu/sites/default/files/document-library-docs/european-approach-micro-credentials-higher-education-consultation-group-output-final-report.pdf .
Przejrzystość i jakość stały się kluczowymi aspektami w odniesieniu do celu, jakim jest uznanie MC w całej UE.
Rys.1.1
Tymczasem od połowy 2022 r. doszliśmy do stanu, w którym Komisja Europejska zatwierdziła koncepcję mikropoświadczeń, dostosowując „Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie europejskiego podejścia do mikrokredytów wuczeniu się przez całe życie i zdolności do zatrudnienia” https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9237-2022-INIT/en/pdf.
UE oczekuje, że instytucje szkolnictwa wyższego przyjmą ten „wniosek” i opracują koncepcję wdrożenia do końca 2023 r. (§21, s. 26). Zakres obejmuje mikropoświadczenia, a także zasady, które mogą wspierać ich skuteczne projektowanie, wydawanie i wykorzystanie. W szczególności unijne ramy mikropoświadczeń mają na celu harmonizację szerokiej gamy certyfikatów oferowanych w szkolnictwie wyższym (i innych obszarach edukacji), co obecnie prowadzi do różnych wyzwań, np. dotyczących uznawania.